Birinci Dünya Savaşı Sonuçları ve Nedenleri

Birinci Dünya Savaşı, 1914-1918 yılları arasında gerçekleşmiştir. İtilaf ve İttifak devletleri olmak üzeri dünyanın dört bir yanından katılan ülkelerin, ham madde ve sömürge arayışı başta olmak üzere birçok nedenle katıldığı bir savaş olarak nitelendirebiliriz. Ülkeler arası ham madde ve sömürge devlet arayışı, pek çok savaşta olduğu gibi Birinci Dünya Savaşının çıkış sebebi olarak da sayılabilir.

Dünya tarihi açısından bakıldığında 1.Dünya Savaşı, her ülkenin tarihinde olduğu gibi Türk tarihi açısından da oldukça önemlidir. Tarihin en kanlı savaşlarından biri olarak kayıtlara geçen Birinci Dünya Savaşı, Avrupa’nın göbeğinde başlamasına rağmen dünyanın dört bir yanından katılan ülkelerle gerçekleşmiş bir savaştır. Sırp bir gencin Avusturya-Macaristan krallığının prensine yaptığı suikast ile alevlenmiştir. 1914-1918 yılları arasında yaşanan savaşta milyonlarca asker ve sivil hayatını kaybetmiştir.

İlginizi Çekebilir: Kültür Nedir, Kültürün Anlamı, Özellikleri ve Türk Kültürü

Birinci dünya savaşına katılan ittifak devletleri;

Almanya, Osmanlı Devleti, Bulgaristan, Avusturya-Macaristan

Birinci Dünya Savaşına katılan itilaf devletleri;

Britanya, Fransa, İtalya, Rusya, Sırbistan-Karadağ, Belçika, ABD, Yunanistan, Japonya, Portekiz, Romanya ve sömürge ülkeler (Afrika, Kıbrıs, Arap ülkeleri, Avustralya ve Yeni Zelanda vs).

Birinci Dünya Savaşı’ndan önce Balkanlar Savaşı’ndan sonra bazı ülkeler arasında imzalanan anlaşma ile Balkanlar’ın hâkimiyeti Avusturya-Macaristan’a geçmiştir. Ancak bu durum Rumeli topraklarında (Balkanlar) yaşayan devletlerin itirazına neden olmuştur.

Birinci Dünya Savaşının Başlatan Neden Nedir?

Avusturya-Macaristan’ın Balkanlarda hâkimiyeti eline alması, yukarıda belirttiğimiz gibi bu topraklarda yaşayan devletlerin itirazına neden olmuş ve durum halk içerisinde de yansımaya başlamıştır. Franz Ferdinand, Avusturya-Macaristan veliahdıdır, bazı kaynaklarda ise “prens” olarak adlandırılmaktadır. 1895 yılında tanıştığı soylu olmayan Sophie Chote ile evlenmek istemiştir. Ancak bu talebi reddedilmiş yine de 1900 yılında veliaht evlenmiştir.

Franz Ferdinand, eşiyle birlikte Sırbistan’a bir ziyaret yapar ve burada defalarca suikasta uğrar. Yine bir gün eşiyle birlikte gezdiği esnada 4 kişi tarafından suikasta uğrayana Avusturya-Macaristan veliahdına yönelik yapılan bu suikastı bombalı olarak yapmak istedilerse de başarılı olamadılar. Bu suikast, 3 Sırp ve birde Müslüman bir Boşnak olan Muhammed Mehmetbasic tarafından gerçekleştirilmiştir. “Mlada Bosna” yani “Genç Bosna” örgütüne üye idiler.

Bu olaydan sonra Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasına bahane olarak gösterilecek suikast gerçekleştirildi ve Franz Ferdinand eşiyle birlikte uğradığı suikastta can verdi.

Birinci Dünya Savaşının Nedenleri

1. Sanayi devrimi
2. Fransız İhtilali
3. Almanya’nın sömürge arayışına girmesi
4. İtalya’nın Kuzey Afrika ve Doğu Akdeniz’de yayılmaya başlaması ve bu durumdan İngiltere’nin rahatsız olması
5. Balkanların Avusturya-Macaristan yönetimine girmesi
6. Osmanlı topraklarının alınmak istenmesi ve Ortadoğu’da yeni düzenin kurulmak istenmesi
7. Rusya ile Avusturya’nın Balkanlar Konusunda çıkar çatışmasına girmesi
8. Siyasi birliğin geç tamamlanmasının sonucu olarak Almanya ve İtalya’da siyasi çıkarların değişmesi.

Birinci Dünya Savaşının Sonuçları

Küçük bahanelerle Avrupa’nın göbeğinde başlamasına rağmen bütün dünyayı kapsayan I. Dünya savaşı, çok fazla ölümün yaşandığı savaşlardan biridir. Çok fazla can ve mal kaybı yaşanmakla birlikte pek çok ülkenin ekonomik olarak çöküşe geçtiğini söylemek mümkün. Ülkelerin toparlanmasının çok uzun yıllar alacağı ve aynı savaşın bir ikincisinin geleceği günler yaklaşmıştır.

Kaynaklarda yer edinen bilgilere göre savaşta milyonlarca sivil ve asker hayatını kaybetmiştir. Askeri gücün etkisi ile birlikte kendini savunması gereken sivil halk da savaşa dahil olunca, can kayıpları çok fazla artmıştır. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra özellikle Orta doğu’da sınırların yeniden çizilmek istenmesi, bazı ülkeleri rahatsız etmiş ve toprak dağılımından rahatsız olan kişiler bu yeni düzenden rahatsız olarak İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması nedenleri olarak bu gelişmeleri öne sürmüşlerdir.

ilginizi çekebilir: Türk Edebiyatında Mutlaka Okunması Gereken 15 Şiir

Sık Sorulan Sorular

Birinci Dünya Savaşında Hangi Cephede Kazandık?

Mustafa Kemal Atatürk, 1. Dünya Savaşında 3 farklı cephede savaşmıştır. Bu cepheler Kafkas, Çanakkale ve Suriye-Filistin cepheleridir Atatürk bu cephelerden Çanakkale cephesinde verdiği taktiklerle çok büyük zafer kazanarak çıkmıştır.

Galiçya Cephesinde Kimlerle Savaştık?

Osmanlı Devleti, bu cephelerde Rus, Sırp, Romen ve Fransız devletlerine karşı savaşmıştır.

1 Dünya Savaşında İngiltere Karşı Hangi Cephelerde Savaşıldı?

Kafkasya Cephesi. Sina ve Filistin Cephesi, Irak Cephesi, Hicaz-Yemen Cephesi, Çanakkale Cephesi karşı savaşılmıştır.